DERIVATIVES IN ISLAMIC FINANCE: A JURISPRUDENTIAL AND NORMATIVE ANALYSIS

Аннотация

Derivativlar — bu to‘lovlari (payoff) boshqa, nisbatan asosiy moliyaviy o‘zgaruvchilardan, masalan, aksiyalar narxi, tovar narxi, indeks darajasi, foiz stavkasi yoki valyuta kursidan kelib chiqadigan moliyaviy instrumentlardir. Derivativlar an’anaviy moliyaviy tizimda riskni boshqarishda foydali vositalar sifatida qaraladi. Ular mavjud bozor ta’sirini xejirlash uchun (forvard va fyuchers shartnomalari orqali), potensial ijobiy natijani saqlab qolgan holda salbiy risklardan himoyalanish uchun (optsionlar orqali), ta’sirning xususiyatini o‘zgartirish uchun (svoplar orqali) hamda defolt kabi hodisalarga qarshi sug‘urtalanish uchun (kredit derivativlari orqali) qo‘llanilishi mumkin. Mazkur maqola konseptual xarakterga ega bo‘lib, uning maqsadi derivativlar haqida umumiy ma’lumot berishdan iborat. Maqola derivativlarga oid kirish qismi bilan boshlangan bo‘lib, unda turli manbalardan olingan ta’riflar, ularning tarixiy rivojlanishi, tasnifi va asosiy aktivlari, derivativlardan foydalanish yo‘nalishlari, shuningdek, an’anaviy derivativlarga taalluqli Shariat masalalari ketma-ket bayon qilingan.