MOLIYA VA BANK ISHI

O‘ZBEKISTONDA YASHIL OBLIGATSIYALAR VA SUKUK BOZORINI RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI

Gulmira Axmadjonova, Sherzod Xannayev — Mon, 15 Sep 2025 00:00:00 +0000

Annotatsiya: O‘zbekistonda yashil obligatsiyalar va sukuk bozorini rivojlantirish mamlakatning iqtisodiy hamda ekologik barqarorligini ta’minlashda dolzarb masala hisoblanadi. Yashil obligatsiyalar orqali jalb etilgan mablag‘lar qayta tiklanuvchi energiya, chiqindilarni kamaytirish va ekologik loyihalarni moliyalashtirishga yo‘naltiriladi. Sukuk esa shariat tamoyillariga asoslangan holda, xalqaro investorlardan kapital jalb qilish imkonini beradi. Ushbu bozorlarda rivojlanishning asosiy omillari sifatida davlat siyosiy qo‘llab-quvvatlashi, huquqiy bazani mustahkamlash va xalqaro moliya institutlari bilan hamkorlik alohida ahamiyat kasb etadi. Shu bilan birga, investorlarga ishonchni oshirish, shaffoflikni ta’minlash va reyting agentliklari ishtirokini kengaytirish zarur. Xalqaro tajriba asosida bu bozorning kengayishi O‘zbekiston uchun iqtisodiy diversifikatsiya va ekologik barqarorlikni uyg‘unlashtirishga xizmat qiladi.

ЗНАЧИМОСТЬ ПЛАТЕЖНЫХ ОРГАНИЗАЦИИ В РАЗВИТИИ ФИНТЕХ РЕСПУБЛИКЕ УЗБЕКИСТАН

Aziz Sadikov — Mon, 15 Sep 2025 00:00:00 +0000

Maqolada Oʻzbekiston Respublikasida fintech-ekotizimining rivojlanishida toʻlov tashkilotlarining oʻrni va ahamiyati oʻrganiladi. Normativ-huquqiy baza (ZRU-578 «Toʻlovlar va toʻlov tizimlari toʻgʻrisida»gi Qonun va unga oid hujjatlar), Markaziy bankning rasmiy statistikasi, xalqaro tashkilotlar (Jahon banki, XVF, BMTTD) tahlillari hamda milliy toʻlov infratuzilmalari (UZCARD, HUMO) va fintech-provayderlar (Click, Payme, Payme Plus, TBC UZ) bo‘yicha bozor ma’lumotlariga asoslanib, toʻlov tashkilotlari naqd pulsiz tranzaksiyalar, P2P-o‘tkazmalar, POS-ekvayringning tizimli drayveri sifatida faoliyat yuritishi, super-app modellari rivojlantirilishi va moliyaviy inklyuziyani tezlashtirishi ko‘rsatib beriladi. Tezkor o‘sishning ijobiy va salbiy jihatlari tahlil qilinadi, jumladan infratuzilma raqobati, axborot xavfsizligi, biznes-modellarning barqarorligi va regulyator nazorati masalalari. Keyingi rivojlanishning ustuvor yo‘nalishlari sifatida ochiq bank arxitekturasi (Open API), xavfga asoslangan tartibga solish, o‘zaro ishlash imkoniyati (interoperabilnost) va transchegaraviy to‘lov koridorlarini rivojlantirish taklif etiladi.

YOSHLAR TADBIRKORLIGI TUSHUNCHASI, XUSUSIYATLARI VA MOLIYALASHTIRISHNI ASOSIY SHAKLLARI

Umid Valiev — Mon, 15 Sep 2025 00:00:00 +0000

Mazkur maqolada bugungi kunda Oʻzbekistonda yoshlar tadbirkorligining holati va rivojlanayotgan mamlakatlardagi ko‘rsatkichlar bilan qiyosiy tahlil qilindi. Shuningdek, tahlil doirasida yoshlar orasida so‘rov o‘tkazildi va uning natijasida aniqlangan muammolar yuzasidan hamda tahlillar asosida yoshlar kapital tadbirkorligini rivojlantirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqildi.

A ESG TAMOYILLARI ASOSIDA O‘ZBEKISTON TIJORAT BANKLARINING MOLIYAVIY BARQARORLIGINI MUSTAHKAMLASH

Farrux Esanov — Fri, 19 Sep 2025 00:00:00 +0000

Mazkur maqolada tijorat banklari faoliyatiga Ekologik, Ijtimoiy va
Korporativ boshqaruv (ESG) tamoyillarini joriy etish jarayoni ularning
nafaqat moliyaviy foyda olishida, balki uzoq muddatli barqarorligini
ta’minlashda ham muhim omilga aylanmoqda. Ushbu tadqiqot ESG
tamoyillarining tijorat banklari moliyaviy barqarorligini
mustahkamlashdagi o‘rnini tahlil qiladi. Ikkinchi darajali tadqiqot usuli
asosida ilmiy maqolalar, xalqaro hisobotlar va bank amaliyoti tajribalari
o‘rganilib, rivojlangan hamda rivojlanayotgan mamlakatlar, jumladan,
O‘zbekiston misolida ESGning amaliy ahamiyati tahlil qilindi. Tadqiqot
natijalari ko‘rsatishicha, yashil kreditlash, moliyaviy inklyuziya va
samarali korporativ boshqaruv tashabbuslari banklarning nafaqat
rentabelligini, balki xalqaro obro‘-e’tiborini ham oshiradi. Shu bilan birga,
me’yoriy-huquqiy bo‘shliqlar, ESG mezonlaridagi nomutanosiblik va
“greenwashing” muammolari jiddiy to‘siqlar bo‘lib qolmoqda. Maqolada
O‘zbekiston tijorat banklari uchun ESG tamoyillarini amaliyotga chuqur
tatbiq etish bo‘yicha strategik tavsiyalar ilgari surilgan.

Tadbirkorlik sub’ektlarining barqarorlik reytingi: O‘zbekistonda Xufiyona iqtisodiyotni kamaytirish hamda biznes muhitini yaxshilashning institutsional asoslari va yangi imkoniyatlari

Ibroxim Qayumov — Wed, 24 Sep 2025 00:00:00 +0000

Мақолада Ўзбекистонда тадбиркорлик субъектларининг барқарорлик рейтинги жорий этилиши, унинг ҳуқуқий асослари ва республикамиз ҳудудида фаолият юритаётган тадбиркорларда солиқ маданиятини шакллантириш, ишончли тадбиркорларни аниқлаш, солиққа ва ташқи иқтисодий фаолиятга оид ҳуқуқбузарликларни профилактика қилиш, қонун доирасида фаолият юритаётган тадбиркорларни қўшимча рағбатлантириш ҳамда тадбиркорларни ҳуқуқий ва иқтисодий саводхонлигини ошириш таҳлил қилинган. Хорижий давлатлар тажрибаси асосида рейтинг тизимининг афзалликлари ва камчиликлари ўрганилган. Статистик маълумотлар асосида рейтинг кўрсаткичлари таҳлил қилинган ва уни такомиллаштириш бўйича таклифлар ишлаб чиқилган. Тадқиқот методологияси сифатида таҳлил, қиёсий таҳлил, статистик усуллардан фойдаланилган.

COMPETITION POLICY FOR DIGITAL PLATFORMS: RECOMMENDATIONS FOR UZBEKISTAN

Dilnoza Djalilova — Fri, 26 Sep 2025 00:00:00 +0000

Mazkur maqolada raqamli platformalarni tartibga solishga qaratilgan xalqaro raqobat siyosatlari tahlil qilinib, yetakchi mintaqa va mamlakatlarning eng yaxshi amaliyotlari aniqlanadi hamda O‘zbekistonning “Raqamli O‘zbekiston – 2030” strategiyasi doirasida tartibga solish tizimini modernizatsiya qilish uchun tavsiyalar berildi. Shuningdek, maqolada turli siyosiy yondashuvlar – jumladan, oldindan belgilangan (ex-ante) tartibga solish, xulq-atvor kodekslari va mintaqaviy hamkorlik modellarining iqtisodiy va ijtimoiy ta’siri solishtirma asosda baholandi.

Jahon moliya bozoridagi kriptovalyutalarning dolzarb muammolari va tendentsiyalari

Aminjon Mardonov — Fri, 26 Sep 2025 00:00:00 +0000

Maqolada kriptovalyutalar global moliya tizimining ajralmas qismi sifatida shakllanib, investitsiya, to‘lov tizimlari va kapital bozorlarida faol qo‘llanila boshladi. Mazkur maqolada kriptovalyutalarning jahon moliya bozoridagi dolzarb tamoyillari, xususan, ularning narx volatiliteti, likvidlik darajasi, xalqaro investitsion oqimlarga ta’siri hamda regulyativ noaniqlik sharoitida yuzaga kelayotgan xatar va imkoniyatlar tahlil qilingan. Shuningdek, Bitcoin, Ethereum va stablecoinlarning global kapital bozorlarida tutgan o‘rni, kriptobirjalarning xalqaro moliya infratuzilmasidagi roli hamda raqamli aktivlar asosida paydo bo‘layotgan yangi moliyaviy vositalar (DeFi, NFT, tokenlashgan aktivlar)ning istiqbollari yoritilgan. Tadqiqotda rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlarning kriptovalyutalarni tartibga solish bo‘yicha tajribasi solishtirilib, global moliya tizimi uchun umumiy tendensiyalar belgilab berilgan. Olingan natijalar kriptovalyutalarning xalqaro moliyaviy barqarorlikka ta’sirini anglash, milliy moliya bozorlarida ularni qo‘llash istiqbollarini aniqlash hamda institutsional va huquqiy yondashuvlarni takomillashtirish uchun ilmiy-amaliy ahamiyatga ega.